Yemeklik ve farklı lezzetler için kullanılan egzotik mantarlar; sağlık için ise kanser tedavisine destek olarak kullanılan tıbbi mantar çeşitleri çok iyi paralara satılıyor. Masraf ise neredeyse sıfır çünkü ısıtma, soğutma ve nemlendirme masrafı yok. Amerika'da ve Avrupa'da yeni, çok revaşta olan doğal mantar yetiştiriciliği şeklidir. Tamamen doğal ortamda ağaçlara aşılanarak yetiştirilen çeşitli mantar türleri vardır. Sadece bir aşılama tohumu (klin ve misel) gerekiyor. Üstelik tek seferelik aşılama veya ekimi yapıldıktan sonra senelerce mantarları toplayıp hem kendiniz kulanırsınız hem de ticaretini yapar bol para kazanırsınız. Aşılama,ekim bilgisi veya Klin ve Misel (Mantar tohumu) sipariş vemek için detaylı bilgiyi alttaki adresten edinebilirsiniz.
Cumartesi
MANTAR ÜRETİMİ İÇİN GEREKLİ BELGELER
Ticari anlamda mantar üretimi yapmak istiyorsanız aşağıdaki maddeleri yerine getirmeniz gerekmektedir.
1 - Vergi levhası ;
Ülkemizde ne iş yaparsak yapalım öncelikle maliye kaydımızın açılmış olması gerekmektedir. Yani vergi levhası almak ilk iştir. Maliyeye kayıt yaptırıp vergi levhasını almayan her iş yeri usulsüzlük yapmış olmaktadır. Ve bunun elbette cezaları vardır. Türkiye de mantar üretimi ve üretimcilerinin ( tahmini - ortalama )% 60 ı kayıt dışı, merdiven altı diye hitap edilen kesimdir.
Bulunduğunuz il - ilçe vergi dairesinden vergi levhanızı almanız demek; ürettiğiniz mantarları faturalı satmanız anlamına gelir. Bir çok otel, restaurant, yemek üreticileri, market ve şarküteriler ve pizza üreticileri aldıkları mantarlar için fatura talep ederler. Vergi levhamız olduğunda toptancı bir şirkete malı dökme olarak satıpta onların üzerinden yukarıda saydığımız işletmelere mal satma zemini ortadan kalkarak direkt çalışma imkanınız olacaktır. Ürününüzü direkt kendiniz pazarladığınızda kazancınız % 40 civarında artmış olacaktır ki bu bir üretici için çok çok ciddi bir kar oranıdır. Bir çok üretici ürünlerini toptancılara direkt ucuza sattığı için daha fazla kar'dan mahrum kalmaktadır. Gözlemlerimizle bu işin toptancılığını yapanlar üreticiler ile neredeyse aynı parayı hatta daha fazlasını kazanabilmektedir. Bu yüzden bu işi yapıyorsak vergi levhamızı alıp fatura kesebilmeliyiz. Ülkemizde bir şahıs şirketi kurulumu 200 tl ile 400 tl arasında değişmektedir. ( mali müşavirler ve noter masrafları küçük değişiklikler gösterebiliyor.)
Ülkemizde ne iş yaparsak yapalım öncelikle maliye kaydımızın açılmış olması gerekmektedir. Yani vergi levhası almak ilk iştir. Maliyeye kayıt yaptırıp vergi levhasını almayan her iş yeri usulsüzlük yapmış olmaktadır. Ve bunun elbette cezaları vardır. Türkiye de mantar üretimi ve üretimcilerinin ( tahmini - ortalama )% 60 ı kayıt dışı, merdiven altı diye hitap edilen kesimdir.
Bulunduğunuz il - ilçe vergi dairesinden vergi levhanızı almanız demek; ürettiğiniz mantarları faturalı satmanız anlamına gelir. Bir çok otel, restaurant, yemek üreticileri, market ve şarküteriler ve pizza üreticileri aldıkları mantarlar için fatura talep ederler. Vergi levhamız olduğunda toptancı bir şirkete malı dökme olarak satıpta onların üzerinden yukarıda saydığımız işletmelere mal satma zemini ortadan kalkarak direkt çalışma imkanınız olacaktır. Ürününüzü direkt kendiniz pazarladığınızda kazancınız % 40 civarında artmış olacaktır ki bu bir üretici için çok çok ciddi bir kar oranıdır. Bir çok üretici ürünlerini toptancılara direkt ucuza sattığı için daha fazla kar'dan mahrum kalmaktadır. Gözlemlerimizle bu işin toptancılığını yapanlar üreticiler ile neredeyse aynı parayı hatta daha fazlasını kazanabilmektedir. Bu yüzden bu işi yapıyorsak vergi levhamızı alıp fatura kesebilmeliyiz. Ülkemizde bir şahıs şirketi kurulumu 200 tl ile 400 tl arasında değişmektedir. ( mali müşavirler ve noter masrafları küçük değişiklikler gösterebiliyor.)
2 - Belediye ruhsatı;
Ülkemizde hangi ilde hangi ilçede veya köyde olursanız olun bir üretim - alım satım -vs.. yani bir ticaret söz konusu ise o ticaretin yapılacağı mekan için mutlaka bağlı bulunduğu belediyeden iş yeri açma ruhsatı alınmalıdır.
Mantar üretiminde belediyelerin size vereceği belgenin adı ; "Kültür mantarı üretimi" ruhsatıdır. Bu ruhsatı alabilmek için üretim yapılacak yer yani mantarhane çok önemlidir. Bina altı, boş müstakil depo, ahır, açık alana çadır veya sera, bir binanın çatısı vs. Ruhsat alınmak istenen "mekan" ruhsat verilip verilmeyeceğini belirler. Örneğin ; Bir apartmanın bodrum katına istanbul da hiçbir belediye ruhsat vermemektedir. Ama size ait bir kaç katlı bir evin bodrum katına üretim ruhsatı alınabilinmektedir. Müstakil yerlerde ruhsat almak çok daha kolaydır. Ama bu yer bir sanayi sitesinin içinde ise gıda maddesi üretildiği için belediye ve sanayi sitesi yönetimi bu duruma izin vermemektedir.
Köy yerleri veya tarımsal ilçelerde müstakil yerler, ahırlar, depolar mantar üretimine uygun hale getirilip kolaylıkla üretim ruhsatı alınabilinmektedir. Türkiye genelinde belediye ruhsatı için istenilen ücret m2 = 1.5 tl ile 2.5 tl arasında değişmektedir. ( belediyeden belediyeye farklılıklar göstermektedir ) Ruhsata gidildiğinde belediye vergi levhası da isteyecektir.
Ülkemizde hangi ilde hangi ilçede veya köyde olursanız olun bir üretim - alım satım -vs.. yani bir ticaret söz konusu ise o ticaretin yapılacağı mekan için mutlaka bağlı bulunduğu belediyeden iş yeri açma ruhsatı alınmalıdır.
Mantar üretiminde belediyelerin size vereceği belgenin adı ; "Kültür mantarı üretimi" ruhsatıdır. Bu ruhsatı alabilmek için üretim yapılacak yer yani mantarhane çok önemlidir. Bina altı, boş müstakil depo, ahır, açık alana çadır veya sera, bir binanın çatısı vs. Ruhsat alınmak istenen "mekan" ruhsat verilip verilmeyeceğini belirler. Örneğin ; Bir apartmanın bodrum katına istanbul da hiçbir belediye ruhsat vermemektedir. Ama size ait bir kaç katlı bir evin bodrum katına üretim ruhsatı alınabilinmektedir. Müstakil yerlerde ruhsat almak çok daha kolaydır. Ama bu yer bir sanayi sitesinin içinde ise gıda maddesi üretildiği için belediye ve sanayi sitesi yönetimi bu duruma izin vermemektedir.
Köy yerleri veya tarımsal ilçelerde müstakil yerler, ahırlar, depolar mantar üretimine uygun hale getirilip kolaylıkla üretim ruhsatı alınabilinmektedir. Türkiye genelinde belediye ruhsatı için istenilen ücret m2 = 1.5 tl ile 2.5 tl arasında değişmektedir. ( belediyeden belediyeye farklılıklar göstermektedir ) Ruhsata gidildiğinde belediye vergi levhası da isteyecektir.
3 - Tarım, Hayvancılık ve Gıda Bakanlığı gıda üretim belgesi ;
Gıda üretimi için bakanlığın il - ilçe müdürlüklerine ruhsatı aldıktan itibaren 1 ay içinde başvurup gıda üretim belgesi alınması zorunluluğu vardır. Kanunen yeni yayınlanan tebliğde de ( 2015 ocak ) belediye ruhsatına muteakib 1 ay içerinde bu belgenin alınması gerekmektedir. Başvuru gerçekleştirilen sonra 100 ile 200 tl arasında bir masraf ile bu belge il - ilçe müdürlüklerinden verilmektedir.
4 - İSO - 9001:2008 Kalite Yönetim Sistemi , İSO - 22000:2008 Gıda Güvenliği Yönetim Sistemi
Bu belgeler marketler, restaurantlar, oteller, pizza üreticiler, vs.. gibi işletmelerde tercih edilmenizi sağlar.
Çünkü bu belgeleri almış bir üretici denetlenmiş - daha profesyonel ürün üreten ve sertifikalı hammaddeler kullanan bir üretim yapıyor demektir. Yurtdışı akreditasyonu da ( 300 usd tutuyor ) yapıldığında ihracat için bu belgeler alıcı ülkeler tarafından yeterli görülmektedir. Bu belgeleri almak için üretimde ; 1 yıllık kayıtlı ve her aşaması takip edilen ve denetlenen bir süreç gerekmektedir. Belge başına 2.000 tl ile 3.000 tl'lik bir masraf söz konusudur.
Bu belgeler marketler, restaurantlar, oteller, pizza üreticiler, vs.. gibi işletmelerde tercih edilmenizi sağlar.
Çünkü bu belgeleri almış bir üretici denetlenmiş - daha profesyonel ürün üreten ve sertifikalı hammaddeler kullanan bir üretim yapıyor demektir. Yurtdışı akreditasyonu da ( 300 usd tutuyor ) yapıldığında ihracat için bu belgeler alıcı ülkeler tarafından yeterli görülmektedir. Bu belgeleri almak için üretimde ; 1 yıllık kayıtlı ve her aşaması takip edilen ve denetlenen bir süreç gerekmektedir. Belge başına 2.000 tl ile 3.000 tl'lik bir masraf söz konusudur.
5 - İTU Belgesi ( İyi tarım uygulamaları belgesi )
Ülkemizde şuanda sadece MİGROS marketlerinde istenilen bu belge de iso belgeleri gibi 1 yıllık bir süreç ile denetlenmiş ve takip edilmiş ve sertifikalı hammaddeler ile üretilmiş anlamına gelerek ürünümüzün değerini arttırmaktadır. İtu belgesi olan mantar üreticileri ürünlerini % 50 daha fazla kar oranı ile satabilmektedir.
Ülkemizde şuanda sadece MİGROS marketlerinde istenilen bu belge de iso belgeleri gibi 1 yıllık bir süreç ile denetlenmiş ve takip edilmiş ve sertifikalı hammaddeler ile üretilmiş anlamına gelerek ürünümüzün değerini arttırmaktadır. İtu belgesi olan mantar üreticileri ürünlerini % 50 daha fazla kar oranı ile satabilmektedir.
Çarşamba
Evinde Mantar Yetiştirip 60 Bin Lira Kazanıyor.
İlçe Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü'nün Mantarcılığı Geliştirme Projesi kapsamında yetkililerden üretim konusunda bilgi alan Uslu, bir yıl önce İlkadım Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'ndan aldığı 15 bin lira hibeyle mantar üretimine başladı. Cennet Kaya Uslu(SAMSUN), evinin bodrum katında yıllık 13 ton kültür mantarı üreterek, 60 bin liraya yakın gelir sağlıyor. İlkadım ilçesi Kalkancı Mahallesi'nde yaşayan 2 çocuk annesi Cennet Kaya Uslu (28), asgari ücretle çalışan eşine destek olmak için oturdukları binanın bodrum katında kültür mantarı üretmek için araştırma yaptı.
KOMŞULARINA DA İŞ KAPISI AÇTI
Bir yılda 13 ton üretim yaparak yaklaşık 60 bin lira gelir sağlayan Uslu, üretim dönemlerinde komşularını da istihdam ediyor. Uslu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, evinin altında atıl vaziyetteki bodrum katını mantar üretim tesisi haline dönüştürdüğünü söyledi.
Bir yılda 13 ton üretim yaparak yaklaşık 60 bin lira gelir sağlayan Uslu, üretim dönemlerinde komşularını da istihdam ediyor. Uslu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, evinin altında atıl vaziyetteki bodrum katını mantar üretim tesisi haline dönüştürdüğünü söyledi.
ÜRETİMİ SÜREKLİ ARTIYOR
Bodrum katının 180 metrekare olduğunu belirten Uslu, "İlk üretim alanımız 65 metrekareydi. Yıllık üretim kapasitemiz 13 ton civarında ancak bodrumdaki 65 metrekarelik bölümü de faaliyete kattık. Oradan da ilk ürünlerimizi toplamaya başladık. Bu şekilde devam ederse önümüzdeki yıl kalan 50 metrekarelik alanı da üretime geçireceğim." diye konuştu.
HEM ÇOCUKLARINA BAKIYOR HEM DE ÇALIŞIYOR
Uslu, evine ekonomik destek sağladığı için çok mutlu olduğunu ifade ederek, "Artık bir gelirim var, çok mutluyum. Hem çocuklarımın yanındayım hem de iş yapıyorum. Evim de işim de aynı yerde. 2 kız çocuğum var, çocuklarıma çok rahat bakabiliyorum.
YILLIK GELİRİ 60 BİN LİRA
Aynı zamanda mantar üretimi yaparak gelir kazanabiliyorum" ifadesini kullandı. Kültür mantarının piyasada çok tutulduğuna işaret eden Uslu, "Yıllık 60 bin lira gelir elde ettim. Satış konusunda sorun yaşamıyorum, toptan alıcılarım var. Üretim zamanı komşularımızı da mantar toplamaya çağırıyorum, onlara da günlük kişi başı 50 lira ücret ödüyorum." şeklinde konuştu.
Aynı zamanda mantar üretimi yaparak gelir kazanabiliyorum" ifadesini kullandı. Kültür mantarının piyasada çok tutulduğuna işaret eden Uslu, "Yıllık 60 bin lira gelir elde ettim. Satış konusunda sorun yaşamıyorum, toptan alıcılarım var. Üretim zamanı komşularımızı da mantar toplamaya çağırıyorum, onlara da günlük kişi başı 50 lira ücret ödüyorum." şeklinde konuştu.
KOMŞULARI DA DESTEK İSTEDİ
Gıda, Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürlüğü'nün proje koordinatörü Ercan Karaduman, Uslu'ya hem ekonomik hem de teknik destek verdiklerini söyledi. Ev hanımlarının Uslu'yu örnek aldığını belirten Karaduman, "Kadın girişimcimiz sayesinde çevresindeki komşuları da mantar üretimi yapmak için bizden destek istedi. Önümüzdeki aylarda onların da tesis kurmasına yardımcı olacağız. Cennet Hanım, cesareti ve üretimiyle hem evine ekonomik destek hem de çevresine örnek olarak büyük katkı sağladı." değerlendirmesinde bulundu.
KAYNAK: HABERLER.COM
Pazartesi
İşçiliği bırakıp mantar üreticisi oldu.
Günümüzde artık birçok insan kendi işini kurmaya başladı. SAMSUN'un Atakum İlçesi'nde 27 yaşındaki Yunus İpekçioğlu, bir tanıdığının tavsiyesi üzerine yüksek gerilim hattı işçiliğini bırakıp eski bir ahırda istiridye mantarı üretmeye başladı. İpekçioğlu, 1 yılda yaklaşık 10 ton istiridye mantarı üretti.
Samsun'un Atakum İlçesi Kayagüney Mahallesi'nde oturan ve yüksek gerilim hattında işçi olarak çalışan, bekar Yunus İpekçioğlu, bir tanıdığının tavsiyesi üzerine 1 yıl önce istiridye mantarı üretmeye karar verdi. 60 metrekarelik eski bir ahıra içinde talaş olan mantar kompostolarını hazırlayan İpekçioğlu, mantar üretimine başladı. Başarılı olmasının ardından yüksek gerilim hattı işçiliğini bıraktı. İpekçioğlu, 1 yılda yaklaşık 10 ton mantar ürettiğini belirterek şöyle dedi:
"1 ay kuluçka, 1 ay da sarım dönemi oluyor. Ondan sonra hasadı topluyoruz. Mesela koparttığımız mantardan,15 gün sonra yeniden üretim yapabiliyoruz. Ortalama bir hasat döneminde 1.5 ton mantar alıyoruz. İstiridye mantarının toptan satışının kilosu 7-8 liradan, perakende de kilosu 10 liradan satılıyor. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi öğretim üyesi Prof.Dr. Ümit Serdar hocamızın tavsiyesiyle bu işe başladım. 60 metrekare bir alan için bana yaklaşık 12 bin TL maaliyeti oldu." İpekçioğlu, ürettikleri mantarı genellikle otellere sattıklarını ve toptancılar aracılığıyla İstanbul'a gönderdiklerini dile getirdi.
Samsun'un Atakum İlçesi Kayagüney Mahallesi'nde oturan ve yüksek gerilim hattında işçi olarak çalışan, bekar Yunus İpekçioğlu, bir tanıdığının tavsiyesi üzerine 1 yıl önce istiridye mantarı üretmeye karar verdi. 60 metrekarelik eski bir ahıra içinde talaş olan mantar kompostolarını hazırlayan İpekçioğlu, mantar üretimine başladı. Başarılı olmasının ardından yüksek gerilim hattı işçiliğini bıraktı. İpekçioğlu, 1 yılda yaklaşık 10 ton mantar ürettiğini belirterek şöyle dedi:
"1 ay kuluçka, 1 ay da sarım dönemi oluyor. Ondan sonra hasadı topluyoruz. Mesela koparttığımız mantardan,15 gün sonra yeniden üretim yapabiliyoruz. Ortalama bir hasat döneminde 1.5 ton mantar alıyoruz. İstiridye mantarının toptan satışının kilosu 7-8 liradan, perakende de kilosu 10 liradan satılıyor. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi öğretim üyesi Prof.Dr. Ümit Serdar hocamızın tavsiyesiyle bu işe başladım. 60 metrekare bir alan için bana yaklaşık 12 bin TL maaliyeti oldu." İpekçioğlu, ürettikleri mantarı genellikle otellere sattıklarını ve toptancılar aracılığıyla İstanbul'a gönderdiklerini dile getirdi.
Çarşamba
Genç Çiftçiler Mantar Yetiştiriciliğini Sevdi.
Ülkemizde mantar yetiştiriciliği oldukça yaygın olmasına rağmen belirli bir sermayesi olmayan yetiştirici adayları yetiştircilik yapamayorlardı. TC Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından sunalan genç çifti projesi ülkemizde işsiz gençleri oldukça sevindirdi. Osmaniye’nin Merkez Akyar Köyünde Genç kadın çiftçi 100 metrekarelik alanda mantar yetiştirmeye başladı. Osmaniye’nin Merkez Akyar Köyünde Genç Çiftçi Hibe Projesinden faydalanarak 100 metrekare alanda mantar yetiştirmeye başlayan Genç Kadın Çiftçimiz Zeliha Bozdoğan mantar hasadına başladı. Eylül ayının başında 2 odada toplam 700 kompost katılarak üretime başlanan mantarhanede konusunda uzman teknik ekipler tarafından bakım uygulamaları ve hasat konusunda bilgi verildi.
Kadın çiftçiye sulama, iklimlendirme, hijyen konularında mantarhanede uyulması gereken kurallarla ilgili Mantarhane sahibi Zeliha Bozdoğan bu işi severek yaptığını, evden uzaklaşmadan aile bütçesine katkı sağlayabileceğini, pazarlama sıkıntısı yaşamadığını ve talebin artmasından dolayı işletmesini büyütmeyi düşündüğünü söyledi. Osmaniye’de son zamanlarda vatandaşlar tarafından yetiştiriciliğine büyük ilgi duyulan mantarcılık konusunda Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü tarafından da bir kurs açılması planlandığı bildiriliyor.
Osmaniye’de 24-28 Ekim 2016 tarihleri arasında Halk Eğitim Merkezi ile ortak açılacak kursta vatandaşların ihtiyaç duyduğu bilgiler teorik ve uygulamalı olarak aktarılarak kursu başarı ile bitirenlere katılım belgesi verileceği belirtildi. Mantar yetiştiriciliğinin uzmanlık ve hassasiyet isteyen bir konu olduğundan gerekli bilgiye sahip olmadan yetiştiriciliğe başlanmaması gerektiği kaydedildi.
KAYNAK: MEDYA GAZETE
MANTAR MİSELİ NASIL ÇOĞALTILIR?
Size aldığınız miseli nasıl çoğaltacağınızı anlatmak istiyorum. Eğer bir mantar üreticisi iseniz ilk miseli dışarıdan almak zorundasınız.
GEREKLİ MALZEMELER
İki kiloluk şeffaf poşet
1 kg buğday
100 gr misel
Buğdayımızı bütün çöplerini ayıklayarak haşlıyoruz, haşlanan buğdayımızı soğutuyoruz ve elimizden geldiğince suyundan arındırıyoruz. Haşlanan buğdayımızı 5 e bölüp 1 paçasını poşetimizin alt kısmına yayıp üstüne kenarlara gelecek şekilde 25 gr misel koyup üstüne tekrar buğdayın ayırdığımız ikinci kısmını poşete serin üstüne yine kenarlara gelecek şekilde 25 gr miseli dizin bu işlemi en üstte buğday kalacak gibi bitirin.
Dizilim aşağıdaki gibi olmalıdır
200 gr buğday
25 gr misel
200 gr buğday
25 gr misel
200 gr buğday
25 gr misel
200 gr buğday
25 gr misel
200 gr buğday
Poşetin ağzını iyice bağlayın ve altından ve yanlarından temiz bir toplu iğne ile altından 5 delik , 4 yanıdan da 4 er delik olacak gibi delin bir yoğurt kabının içine iki üç kat kağıt havlu serip bu poşeti bunun içine koyun 20 -25 derece oda sıcaklığında 10- 15 gün durunca poşetin içindeki buğdayların beyazladığını göreceksiniz artık bu poşetteki buğdaylarda misel olmuştur. Bunlarla daha önceki yazımızdaki gibi istiridye mantarı yetiştirebilirsiniz .
25 gr misel
200 gr buğday
25 gr misel
200 gr buğday
25 gr misel
200 gr buğday
25 gr misel
200 gr buğday
Poşetin ağzını iyice bağlayın ve altından ve yanlarından temiz bir toplu iğne ile altından 5 delik , 4 yanıdan da 4 er delik olacak gibi delin bir yoğurt kabının içine iki üç kat kağıt havlu serip bu poşeti bunun içine koyun 20 -25 derece oda sıcaklığında 10- 15 gün durunca poşetin içindeki buğdayların beyazladığını göreceksiniz artık bu poşetteki buğdaylarda misel olmuştur. Bunlarla daha önceki yazımızdaki gibi istiridye mantarı yetiştirebilirsiniz .
Pazartesi
Bal Mantarı (Armillaria Mellea-Honey Fungus)
Latince adıyla Armillaria genus olarak bilinen ve ülkemizde sadece mantar yetiştiricilerinin bildiği ama yetiştiricilerin nasıl yetiştirilir hakkında bir bilgi sahibi olmadıkları bal mantarı sınıfına dahil birçok mantar türü bulunuyor. Bilim insanlarının son yıllarda ne kadar geniş alana yayılabildiğini keşfettikleri bal mantarı, artık dünyanın en büyük canlı organizması olarak kabul ediliyor. 4 kilometre çapında bir alana yayılan bal mantarı, yoğunlukla ABD’nin Oregon bölgesinde Blue Mountains dağlarında bulunuyor. Bu mantarlar koloni oluşturarak etraflarındaki ağaçları ve odunsu bitkileri öldürüyor.
Yer üstünde görülen sarımsı kahverengimsi topaklar aslında çok daha büyük organizmaların meyvesi. Yer altında ise siyah ayakkabı bağı şeklinde uzantılar, üzerine yerleşip beslenecekleri yeni bitkiler bulmak için geniş bir alanda ağ oluşturuyorlar. 1998’de ABD Orman Hizmetleri’nden bir ekip, Oregon’un doğusunda Malheur Milli Parkı’ndaki ağaçların neden kuruduğunu araştırmaya koyuldu. Kuruyan ağaçlardan alınan örnekler hemen hemen hepsinin bal mantarı istilasına uğradığını gösterdi. Bu sınıfa ait mantarlar genetik olarak benzer olduğu için birleşip bir tek gövde oluşturabildikleri görüldü. Kuruyan 112 ağacın 61’inde bulunan mantarların aynı organizmadan yayıldığı ve bu mantarların 1900 ila 8650 yaşında olduğu tespit edildi.
Yer üstünde görülen sarımsı kahverengimsi topaklar aslında çok daha büyük organizmaların meyvesi. Yer altında ise siyah ayakkabı bağı şeklinde uzantılar, üzerine yerleşip beslenecekleri yeni bitkiler bulmak için geniş bir alanda ağ oluşturuyorlar. 1998’de ABD Orman Hizmetleri’nden bir ekip, Oregon’un doğusunda Malheur Milli Parkı’ndaki ağaçların neden kuruduğunu araştırmaya koyuldu. Kuruyan ağaçlardan alınan örnekler hemen hemen hepsinin bal mantarı istilasına uğradığını gösterdi. Bu sınıfa ait mantarlar genetik olarak benzer olduğu için birleşip bir tek gövde oluşturabildikleri görüldü. Kuruyan 112 ağacın 61’inde bulunan mantarların aynı organizmadan yayıldığı ve bu mantarların 1900 ila 8650 yaşında olduğu tespit edildi.
Tirmit Mantarı (Lactarius Volemus)
Tirmik mantarı ağaç meşçerelerinde özellikle kayın ormanlarında ve sınırlarında, bazen çam meşçerelerinde gelişir. Gençken yumuşak, beyaz, olgunlukta sünger gibi, katı ve açık sarıdır, daha sonra yavaş yavaş kahverengi lekelilik kazanır. Şapka ile aynı renkte veya birazcık daha açık, şapka tarafındaki birkaç santimetrelik kısımda sarımsı, diğer kısımlarında kırmızımtırak kahverengi renktedir.
Şapka
5-15 cm kadar büyüklükte, kuru ve et gibidir, hiçbir zaman yapışkan olmaz. Gençken yarım küre şeklinde tümsek olup olgunlaşınca açılır ve derin olmayan huni şekline dönüşür, üst tarafı düzensiz, dalgalı gibi bir hal alır. Kenarı başlangıçta içeri kıvrıktır, daha sonra düzensiz olarak dalgalı olur. Gençken sarımtırak kahverengi olgunlaşınca kırmızımsı kahverengi olan mantarın iki formu vardır: Kırmızı kahverengi tipi, iğne yapraklı ağaç ve kayın ormanlarında yosunlar arasında gelişir, ateş sarısı tipi yalnızca kayın ve meşe ormanlarında bulunur.
Lameller
Gençken sarımsı beyaz turuncu, olgunlaşınca sarı açık kahverengidir, dokunulduğunda kahverengi olur. Bol miktarda beyaz sıvıya sahiptir. Oldukça sık olup sap üzerinde az olarak aşağı devam eder.
Sap
12 cm kadar uzunlukta ve oldukça kalın, sağlamdır. Mum gibi bir örtüsü vardır. Şapka ile aynı renkte veya birazcık daha açık, şapka tarafındaki birkaç santimetrelik kısımda sarımsı, diğer kısımlarında kırmızımtırak kahverengi renktedir.
Etli Kısım
Gençken yumuşak, beyaz, olgunlukta sünger gibi, katı ve açık sarıdır, daha sonra yavaş yavaş kahverengi lekelilik kazanır.
Spor İzi
Çok açık kırmızımtırak sarıdır.
Yetişme Yeri ve Zamanı
Temmuz ve Eylül arasında yapraklı ağaç meşçerelerinde bilhassa kayın ormanlarında ve sınırlarında, bazen çam meşçerelerinde gelişir.
Badem gibi latif tadı, balık gibi kokusu vardır. Kolay tanınabilen bir mantardır, bilhassa bol miktarda çıkarılan beyaz sıvısı ile iyi ayırt edilebilir, bu sıvı çok lezzetlidir, renk değiştirmez ve balık kokusundadır. Taze mantar kesildiği zaman bol miktarda beyaz sıvısı akar, halbuki kuru ve yaşlı numunelerde bu özellik yoktur, yani yaşlı mantar numuneleri beyaz sıvıdan yoksundur.
Salamura edilmiş balık gibi olan kokusu, mantar numuneleri öldükçe artar. Yenilebilen iyi bir mantardır, hatta çiğ olarak bile emniyetle yenebilir. Tuzlanıp baharatla muamele edildiği, sıcak yağda kızartıldığı zaman çok lezzetli olur. Kızartılırken lamelleri yukarı gelecek şekilde tavaya konulmalıdır. Çorbalar için de iyidir. Bununla beraber, tadı çok acı olan ve şapkasının ortasında konik bir çıkıntı bulunan Lactarius rufus ile karıştırılmamalıdır, bu mantar zehirli değildir fakat yenmesi lezzet bakımından tavsiye edilmez. Bir lezzet denemesi yapmak üzere latif olduğundan emin olmak için küçük bir parça çiğ olarak tadılabilir.
Şapka
5-15 cm kadar büyüklükte, kuru ve et gibidir, hiçbir zaman yapışkan olmaz. Gençken yarım küre şeklinde tümsek olup olgunlaşınca açılır ve derin olmayan huni şekline dönüşür, üst tarafı düzensiz, dalgalı gibi bir hal alır. Kenarı başlangıçta içeri kıvrıktır, daha sonra düzensiz olarak dalgalı olur. Gençken sarımtırak kahverengi olgunlaşınca kırmızımsı kahverengi olan mantarın iki formu vardır: Kırmızı kahverengi tipi, iğne yapraklı ağaç ve kayın ormanlarında yosunlar arasında gelişir, ateş sarısı tipi yalnızca kayın ve meşe ormanlarında bulunur.
Lameller
Gençken sarımsı beyaz turuncu, olgunlaşınca sarı açık kahverengidir, dokunulduğunda kahverengi olur. Bol miktarda beyaz sıvıya sahiptir. Oldukça sık olup sap üzerinde az olarak aşağı devam eder.
Sap
12 cm kadar uzunlukta ve oldukça kalın, sağlamdır. Mum gibi bir örtüsü vardır. Şapka ile aynı renkte veya birazcık daha açık, şapka tarafındaki birkaç santimetrelik kısımda sarımsı, diğer kısımlarında kırmızımtırak kahverengi renktedir.
Etli Kısım
Gençken yumuşak, beyaz, olgunlukta sünger gibi, katı ve açık sarıdır, daha sonra yavaş yavaş kahverengi lekelilik kazanır.
Spor İzi
Çok açık kırmızımtırak sarıdır.
Yetişme Yeri ve Zamanı
Temmuz ve Eylül arasında yapraklı ağaç meşçerelerinde bilhassa kayın ormanlarında ve sınırlarında, bazen çam meşçerelerinde gelişir.
Badem gibi latif tadı, balık gibi kokusu vardır. Kolay tanınabilen bir mantardır, bilhassa bol miktarda çıkarılan beyaz sıvısı ile iyi ayırt edilebilir, bu sıvı çok lezzetlidir, renk değiştirmez ve balık kokusundadır. Taze mantar kesildiği zaman bol miktarda beyaz sıvısı akar, halbuki kuru ve yaşlı numunelerde bu özellik yoktur, yani yaşlı mantar numuneleri beyaz sıvıdan yoksundur.
Salamura edilmiş balık gibi olan kokusu, mantar numuneleri öldükçe artar. Yenilebilen iyi bir mantardır, hatta çiğ olarak bile emniyetle yenebilir. Tuzlanıp baharatla muamele edildiği, sıcak yağda kızartıldığı zaman çok lezzetli olur. Kızartılırken lamelleri yukarı gelecek şekilde tavaya konulmalıdır. Çorbalar için de iyidir. Bununla beraber, tadı çok acı olan ve şapkasının ortasında konik bir çıkıntı bulunan Lactarius rufus ile karıştırılmamalıdır, bu mantar zehirli değildir fakat yenmesi lezzet bakımından tavsiye edilmez. Bir lezzet denemesi yapmak üzere latif olduğundan emin olmak için küçük bir parça çiğ olarak tadılabilir.
Çörek Mantarı (Boletus Edulis)
Bu yazımızda sizlere daha ülkemizde rastlamadığımız ve dolayısı ile mutfaklarımızda görmediğimiz çörek mantarını tanıtacağız. Çörek Mantarı (Boletus edulis), Boletaceae familyasındandır. Bolet latincede “üstün mantar”, edulis’te “yenebilen” anlamındadır. En beğenilen mantarlardan biridir. Ülkemizde henüz yetiştiriciliği yapılamayan bu mantar türü, özellikle Fransa mutfağında çok kullanılmaktadır.
Bolet Mantarının Yetişme Yeri ve Zamanı
Hazirandan Ağustosa ve Eylülden Kasıma kadar yapraklı ağaçlardan meşe, huş, bilhassa kayın, iğne yapraklılardan çam, bilhassa genç ladin meşçereleri altında ve çevresinde, oldukça asit karakterde topraklarda, ormandaki yol kenarlarında, orman sınırı boyunca, yaprak çürüntüsü üzerinde ekseriyetle çok sayıda bazen tek tek görülür. Hoş kokusu ve fındık gibi, mülayim, hoş ve lezzetli tadı ile yenilebilen en iyi mantarlardan biridir. Kurutularak veya yağ içinde saklanabilir.
Bolet Mantarı, akşam hava karardığında büyüme sürecine girer ve sabah güneş doğduğunda büyümesi durur. Bu mantar ortalama sekiz saatte büyür, bu gün kesim yapılan yerde yarın sabah tekrar yetişir. Boletlerin büyümesinde Ay’ın etkisi büyüktür. Ay’ın ilk ay döneminde başlarlar büyümeye, dolunayda en büyük hallerine gelirler.
Bolet Mantarının Yetişme Yeri ve Zamanı
Hazirandan Ağustosa ve Eylülden Kasıma kadar yapraklı ağaçlardan meşe, huş, bilhassa kayın, iğne yapraklılardan çam, bilhassa genç ladin meşçereleri altında ve çevresinde, oldukça asit karakterde topraklarda, ormandaki yol kenarlarında, orman sınırı boyunca, yaprak çürüntüsü üzerinde ekseriyetle çok sayıda bazen tek tek görülür. Hoş kokusu ve fındık gibi, mülayim, hoş ve lezzetli tadı ile yenilebilen en iyi mantarlardan biridir. Kurutularak veya yağ içinde saklanabilir.
Bolet Mantarı, akşam hava karardığında büyüme sürecine girer ve sabah güneş doğduğunda büyümesi durur. Bu mantar ortalama sekiz saatte büyür, bu gün kesim yapılan yerde yarın sabah tekrar yetişir. Boletlerin büyümesinde Ay’ın etkisi büyüktür. Ay’ın ilk ay döneminde başlarlar büyümeye, dolunayda en büyük hallerine gelirler.
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)